İpek Yolu'nun önemli güzergahlarından Alara Kalesi ve Alara Han ne zaman inşa edildiler? Anadolu Selçuklu Sultanı Alaaddin Keykubat kaleyi ne zaman ve nasıl aldı? İpek Yolu ve Alara Han...
Alara Kalesi, Alanya’yı fetheden Anadolu Selçuklu Sultanı I. Alaaddin Keykubat tarafından fethedilen ve daha sonra içersine köşk – saray yaptırıldığı düşünülen kayalık tepenin üzerinde bulunan yapıdır.
Alara Han, kale fethedildikten sonra Alanya-Konya yolu üzerinde bulunan bölgeye hemen kalenin aşağısına Alara Çayı yanına 1231 yılında inşa ettirilir. Selçuklu han-kervansaraylarının güzel örneklerinden birisidir.
Nasıl Ulaşılır?
Alanya’dan Antalya istikametine giderken Okurcalar mevkiinden 9 kilometre içeride Çakallar Köyü'nde bulunuyorlar. İçeriye doğru giderken önca karşınıza Alara Han çıkacak. Şu an ziyarete kapalı, fakat etrafını dolaşabilirsiniz. Araçla dar bir yoldan yaklaşık 1 kilometre kadar ilerleyebiliyorsunuz.
Tabii bu sürede karşınızdaki tepede bulunan Alara Kalesi’nin surlarının bir kısmını göreceksiniz. Ama kaleye çıkmak için kalan yolu yaya olarak tamamlamanız gerekiyor. Kayalık bir bölgeden tünellerden geçerek ki bir çoğu yıkılmış çökmüş ya da çökme tehlikesi altında kaleye ulaşabilirsiniz. Giriş için herhangi bir ücret yok. Ama tepeden eşsiz bir manzara olduğuna şüphe yok.
Alara Kalesi
Alara Kalesi, Alaaddin Keykubat tarafından bir savaş ya da çatışma yaşanmadan fethedilir. Alanya’nın alınmasından sonra Antalya istikametine doğru giderken, bölgedeki Alara Kalesi fark edildiğinde, kale hakimine bir heyet gönderilir.
Selçuklu ordusu karşısında kaleyi savunmanın mümkün olmadığı görüldüğünden kale teslim edilir. Bölge önemli bir ticaret yolu olduğundan, bu yolun güvenliğinin sağlanması yanı sıra, kalede eklemeler yapılır.
Alara Çayından yaklaşık 150 metre yükseklikte bulunan kalenin, aşağıdan baktığınız da dış surlarını görüyorsunuz. İç kale ise kayalık tepenin tam zirvesinde. Kalede bir saray (köşk), mescid ve hamam kalıntıları var. Selçuklu yapılarında en dikkat çekici kalıntılar kuşkusuz sülemelerde sıklıkla kullanılan çinilerdir.
2007 yılında başlayan arkeolojik kazılarda İçkale, hamam ve aşağıda akarsu yanında bulunan Aşağı Hamam olarak adlandırılan bölgelerde çalışmalar yapılmıştır.
Alara Han
Selçuklular Anadolu’da çok şey bıraktılar ama özellikle ticaret yolları üzerine kurdukları han-kervansaray sistemi ve Selçuklu mimari üslubu sosyal ve kültürel anlamda tam anlamıyla bir şaheser.
Alara Han, Alara Kalesi’nin alınması sonrası bölgeye gelen kervanların ihtiyacını karşılamak ve güvenliğini sağlamak amacıyla 1231 yılında inşa edilir. 38 m. x 50 m. ebatlarında inşa edilen han çoğunlukla kesme taştan inşa edilmiş. İçerisine girdiğinizde uzun bir koridor ve etrafında sağlı sollu odalar bulunuyor. Bunların dışında bir mescid ve çeşmesi de olan hanın şu an için içine giremeseniz de, arkasına dolanıp merdivenlerden üzerine çıkabilirsiniz.
Birçok Selçuklu eserinde olduğu gibi yapının en dikkat çeken kısmı kaleye bakan taç kapısı. Üzerinde bulunan kitabesinde H. 629 (1231) yılında Sultan Alaaddin Keykubat tarafından yaptırıldığı yazar.
Alara Han, 1993 yılında Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın başlattığı İpek Yolu Projesi kapsamında turizme kazandırılması ve yaşatılması planlanan 11 handan birisi. Bu kapsamda 1998 yılında açılan ihale ile günübirlik tesis olarak kullanılmak üzere restore edilmesi için yatırımcıya verildikten sonra, 2001 yılında turizm sektöründe hizmet vermeye başladı. Fakat 2020 yılı itibariyle tamamen kapalı.
İpek Yolu Projesi kapsamında restore edilerek turizme kazandırılması planlanan hanlar;
1. Sultan Hanı – Aksaray
2. Sarı Han – Nevşehir
3. Şarapsa Han – Antalya
4. Ak Han – Denizli
5. Ağzıkara Han – Aksaray
6. Alara Han - Antalya
7. Silahta Mustafa Paşa Kervansarayı – Malatya
8. Çardak Han - Denizli
9. Susuz Han – Burdur
10. İncir Han – Burdur
11. Alay Han – Aksaray
Fakat Alara Han civarında çay kenarında bulunan birçok tesis var ki, bir tarafınızda yemyeşil doğa, diğer tarafınızda masmavi bir akarsu serinliğinde bir şeyler atıştırabilirsiniz.
