Alanya’nın Anadolu Selçuklu Devleti'nin Alanya'ya bıraktığı önemli eserlerden olan Şarapsa Han kim tarafından, ne zaman inşa edildi?
Alanya'nın 1221’den itibaren Anadolu Selçuklu hakimiyetine girdiğini ve ardından devletin kışlık başkenti olduğunu düşünecek olursak; bu denli önemli olan bir şehirde Selçuklu eserlerini görmemek tuhaf olurdu. Anadolu’da birçok yerde olduğu gibi Antalya - Alanya’da da Selçuklu eserlerinin ağırlığı gözlerden kaçmıyor.
Kızılkule ve Tersane gibi önemli yapıların yanı sıra, birçok han da inşa eden Selçuklular’ın bıraktığı önemli eserlerden birisi de II. Gıyaseddin Keyhüsrev tarafından 1237 – 1238 yıllarında yaptırılan Şarapsa Han’dır.
Alanya – Antalya yolu üzerinde 13. kilometrede bulunan han, Konaklı Beldesi’nde hemen anayolun sağında. Bu sebeple ulaşımı da oldukça rahat.
Selçuklu han – kervansaray örneklerinden birisi olan Şarapsa Han, "Şarafsa, Şarabsa ve Serapsu Hanı" gibi isimlerle de anılıyor. Uzun dikdörtgen planlı olarak inşa edilen hanın uzunluğu 71 metre, genişlği ise 11,5 metredir.
Dışarıdan bakıldığında adeta bir kale görünümünde olan hanın içine girilmiyor. Dışarıdan bakıldığında ise en dikkat çekici özelliği birçok Selçuklu eserinde olduğu gibi Taç kapıdır. Hanın doğu yönünde içinde bir mescid bulunmaktadır ve giriş kapısı da taç kapı ile aynı yüzde bulunuyor.
Hanın banisi ise uzun süre Selçuklularda Uc Beyi, Atabey, Subaşı, Şarab-salar gibi ünvanlarla görev yapmış olan Emir Esededdin Ayaz’dır. II. Gıyaseddin Keyhüsrev Döneminde saltanat mücadeleleri sırasında Sadeddin Köpek tarafından öldürüldüğü düşünülüyor. Şarapsa Han’ın taçkapısındaki kitabesinin en alt satırının özenli bir şekilde silindiğini fark edebilirsiniz. İşte silinen bu kısımda Şarab-salar Esededdin Ayaz’ın adının yazdığı fakat yaşananlardan dolayı adının silindiğinden bahsedilir.
Anadolu, Çin’den başlayıp Batı’ya doğru giden İpek Yolu’nun önemli noktalarından birisi. Bundan dolayı birçok uluslararası ticaret yolunun geçtiği bu topraklarda Selçuklular, ticaretin güvenliğini sağlamak ve canlandırmak için han ve kervansaraylar inşa ettiler.
İpek Yolu üzerinde bulunan birçok hanın turizme kazandırılması, doğal ve yapay nedenlerle tahrip olan kültürel değerlerin yenilenmesi ve korunması amacıyla Kültür ve Turim Bakanlığı’nın "İpek Yolu Projesi" 1993 yılında hayata geçirildi. Bu projedeki hanlardan birisi de Şarapsa Han’dır. Alanya’da bulunan bir diğer han ise Alara Han’dır.
Günümüzde tamamen atıl bir vaziyette bulunan hanın yanına geldiğinizde etrafının pek hoş bir durumda olmadığını söylemek gerekiyor. Etrafında ve duvarlarında bol bol kertenkele görebilirsiniz. Böylesine önemli ve güzel olan bir Selçuklu yapısı, Alanya’da ziyaretçileri ağırlamak için kendisine son rötuşların yapılmasını bekliyor.
