Türkiye'nin Milli Parkları hangileridir? İlk milli park ilan edilen yer neresidir? Milli parkların özellikleri nelerdir? Türkiye'de kaç tane milli park vardır?
Milli parklar, bir coğrafya üzerinde çoğunlukla doğal güzellikler başta olmakla beraber, birçok yerde tarihi ve kültürel güzellikleri de barındıran bölgeleri kapsamaktadır. Milli parklar statüsünde olan bu kıymetli yerlerde en önemli olan husus tabii ki buraların korunması ve dış etkenlerle bozulmasının engellenmesidir. Milli park adı altında koruma kalkanına kavuşan bu eşsiz yerlerde geliştirme ve uygun şartlar altında turizme kazandırma çalışmaları da yapılır.
Milli parklardan bahsedilen ilk yasa 31 Ağustos 1956 yılında kabul edilmiştir. İlgili yasada milli parklardan şu şekilde bahsedilir: “Orman Genel Müdürlüğü; mevkii ve özelliği dolayısıyla lüzum göreceği ormanları ve orman rejimine giren sahaları; bilim ve fennin istifadesine tahsis etmek, tabiatı muhafaza etmek, yurdun güzelliğini sağlamak, toplumun çeşitli spor ve dinlenme ihtiyaçlarını karşılamak, turistik hareketlere imkân vermek maksadıyla, millî parklar, tabiat parkları, tabiat anıtları, tabiatı koruma sahaları ve orman mesire yerleri olarak ayırır, düzenler, yönetir ve gerektiğinde işletir veya işlettirir.” Milli parklar, Tarım ve Orman Bakanlığı’na bağlı olup Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü’nün sorumluluk alanındadır.
İlk etapta doğal güzelliklere göre milli park statüsü verilirken 1983 yılından itibaren tarihi ve kültürel özellikleri barındıran bölgeler de bu statüye alınmaya başlanmıştır. Abant Gölü, Uludağ gibi yerler doğal güzellikleriyle milli park ilan edilirken; Boğazköy-Alacahöyük, Troya tarihi özellikleriyle bu ünvanı almışlardır.
Ülkemizde 08.02.1958 tarihinde milli park statüsüne kavuşan ilk bölge Yozgat Çamlığı Milli Parkı olurken, bu listeye en son 10.06.2022’de Abant Gölü Milli Parkı eklenmiştir. Yapılan bu son çalışmalarla birlikte ülkemizde bulunan milli park sayısı 48’e çıkmıştır.
Yukarıda da belirttiğimiz gibi milli park olan bir bölgede öncelikli amaç sınırları çizilen bölgeyi korumak… Ancak günümüzde birçok milli park, olması gerekenin tam aksine ciddi bir tahribatla karşı karşıya...
Bu tahribatın en önemli sebeplerinin başında insan geliyor. Bazı milli parklarda belirli dönemlerde kapasitesinin çok üzerinde ziyaretçi kabul ediliyor. Bu da tahribatın en önde gelen sebebi olsa da buna yetersiz çalışmalar ve bazılarının da imara açılması eklenebilir.
Aşağıda ülkemizde bulunan doğal, tarihi ve kültürel özellikleriyle milli park statüsüne kavuşmuş 48 milli parkımızı yazdık. Kimileri çok meşhur iken kimileri ise ulaşılması zor olan yerlerde insandan, aslında kendisini tahrip edecek olanlardan oldukça uzaklarda…
1. Abant Gölü Milli Parkı, Bolu, 2022
2. Ağrı Dağı Milli Parkı, Ağrı-Iğdır, 2004
3. Aladağlar Milli Parkı. Niğde-Adana-Kayseri, 1995
Fotoğraf Kaynak: www.kulturportali.gov.tr/turkiye/kayseri/gezilecekyer/aladaglar-milli-parki
4. Altınbeşik Mağarası Milli Parkı, Antalya, 1995
Fotoğraf Kaynak: www.ibradi.bel.tr
5. Altındere Vadisi Milli Parkı, Trabzon, 1987
6. Başkomutan Tarihi Milli Parkı, Afyonkarahisar-Kütahya-Uşak, 1981
Fotoğraf Kaynak: www.afyon.ktb.gov.tr/Resim/304266,kocatepejpg.png?0
7. Beydağları Sahil Milli Parkı, Antalya, 1972
8. Beyşehir Gölü Milli Parkı, Konya, 1993
9. Boğazköy-Alacahöyük Milli Parkı, Çorum, 1988
10. Botan Vadisi Milli Parkı, Siirt, 2019
Fotoğraf Kaynak: www.siirt.bel.tr/botan-vadisi-milli-parki#gallery-4
11. Derebucak Çamlık Mağaraları Milli Parkı, Konya, 2022
Fotoğraf Kaynak: www.twitter.com/milliparklar/status/1534141861417590784/photo/4
12. Dilek Yarımadası-Büyük Menderes Deltası Milli Parkı, Aydın, 1966
Fotoğraf Kaynak: www.dilekyarimadasi.gov.tr/foto-galeri.asp
13. Gala Gölü Milli Parkı, Edirne, 2005
Fotoğraf Kaynak: edirne.ktb.gov.tr/TR-160491/edirnede-doga-tutkunlarinin-vazgecilmezi-gala-golu-mill-.html
14. Güllük Dağı – Termessos Milli Parkı, Antalya, 1970
15. Hakkari Cilo ve Sat Dağları Milli Parkı, Hakkari, 2020
Fotoğraf Kaynak: www.tarimorman.gov.tr/DKMP/Haber/235/Cilo-Sat-Daglari-Milli-Parkinda-Etkinlik-Duzenlendi
16. Hatila Vadisi Milli Parkı, Artvin, 1994
Fotoğraf Kaynak: karadeniz.gov.tr/hatila-vadisi-milli-parki/#prettyPhoto[instagram]/1/
17. Honaz Dağı Milli Parkı, Denizli, 1998
Fotoğraf Kaynak: www.honaz.bel.tr/?Cografi_Konum&sayfa=8
18. Ilgaz Dağı Milli Parkı, Kastamonu-Çankırı, 1976
Fotoğraf Kaynak: bolge10.tarimorman.gov.tr/Menu/40/Ilgaz-Dagi-Milli-Parki
19. İğneada Longoz Ormanları Milli Parkı, Kırklareli, 2007
Fotoğraf Kaynak: igneada.bel.tr/galeri/longoz-ormanlari-milli-parki/2
20. İstiklal Yolu Tarihi Milli Parkı, Kastamonu-Çankırı, 2018
Fotoğraf Kaynak: www.tarimorman.gov.tr/DKMP/Haber/45/Istiklal-Yolu-Tarihi-Milli-Parki-44-Milli-Park-Oldu%E2%80%A6
21. Kaçkar Dağları Milli Parkı, Rize-Artvin, 1994
22. Karagöl – Sahara Milli Parkı, Artvin, 1994
Fotoğraf Kaynak: www.kulturportali.gov.tr/turkiye/artvin/gezilecekyer/sahara-karagol-milli-parki
23. Karatepe – Aslantaş Milli Parkı, Osmaniye, 1958
Fotoğraf Kaynak: www.kulturportali.gov.tr/turkiye/osmaniye/gezilecekyer/karatepe-aslantas-milli-parki
24. Kazdağı Milli Parkı, Balıkesir, 1994
25. Kızıldağ Milli Parkı, Isparta, 1969
Fotoğraf Kaynak: www.kizildagmilliparki.com/pages/gallery
26. Kop Dağı Müdafası Tarihi Milli Parkı, Bayburt-Erzurum, 2016
Fotoğraf Kaynak: www.sabah.com.tr/bayburt/2021/05/03/kop-dagi-mudafaasi-tarihi-milli-parki-bu-sene-sessiz
27. Kovada Gölü Milli Parkı, Isparta, 1970
Fotoğraf Kaynak: www.kulturportali.gov.tr/turkiye/isparta/gezilecekyer/kovada-golu-milli-parki
28. Köprülü Kanyon Milli Parkı, Antalya, 1973
29. Kuşcenneti Milli Parkı, Balıkesir, 1959
Fotoğraf Kaynak: etkinlik.balikesir.bel.tr/turizm.php?page=90
30. Küre Dağları Milli Parkı, Kastamonu-Bartın, 2000
Fotoğraf Kaynak: www.kulturportali.gov.tr/turkiye/kastamonu/gezilecekyer/kure-daglari-mll-parki
31. Malazgirt Meydan Muharebesi Tarihi Milli Parkı, Muş, 2018
Fotoğraf Kaynak: www.aa.com.tr/tr/turkiye/sultan-alparslanin-sehrindeki-milli-park-turizmi-canlandiracak-/1868260
32. Marmaris Milli Parkı, Muğla, 1996
33. Munzur Vadisi Milli Parkı, Tunceli-Erzincan, 1976
Fotoğraf Kaynak: www.aa.com.tr/tr/yasam/munzur-vadisi-milli-parki-yazin-gelmesiyle-ayri-guzellige-burundu/2604858
34. Nemrut Dağı Milli Parkı, Adıyaman-Malatya, 1988
35. Nene Hatun Tarihi Milli Parkı, Erzurum, 2009
Fotoğraf Kaynak: bolge13.tarimorman.gov.tr/Menu/39/Milli-Parklar#index4
36. Sakarya Meydan Muharebesi Tarihi Milli Parkı, Ankara, 2015
Fotoğraf Kaynak: bolge9.tarimorman.gov.tr/Menu/40/Sakarya-Meydan-Muharebesi-Tarihi-Milli-Parki
37. Saklıkent Milli Parkı, Muğla-Antalya, 1996
38. Sarıçalı Dağı Milli Parkı, Ankara, 2021
Fotoğraf Kaynak: bolge9.tarimorman.gov.tr/Menu/186/Ankara-Sarical-Dagi-Milli-Parki
39. Sarıkamış – Allahuekber Dağları Milli Parkı, Kars-Erzurum, 2004
40. Soğuksu Milli Parkı, Ankara, 1959
Fotoğraf Kaynak: bolge9.tarimorman.gov.tr/Menu/51/Ankara-Soguksu-Milli-Parki
41. Spil Dağı Milli Parkı, Manisa, 1968
Fotoğraf Kaynak: www.kulturportali.gov.tr/turkiye/manisa/gezilecekyer/spl-dagi--mll-parki
42. Sultan Sazlığı Milli Parkı, Kayseri, 2006
Fotoğraf Kaynak: www.kayseri.bel.tr/kesfet-listeleme/sultan-sazligi
43. Tek Tek Dağları Milli Parkı, Şanlıurfa, 2007
Fotoğraf Kaynak: bolge3.tarimorman.gov.tr/Menu/24/Tektek-Daglari-Milli-Parki-_sanliurfa_
44. Troya Tarihi Milli Parkı, Çanakkale, 1996
45. Uludağ Milli Parkı, Bursa, 1961
46. Yedigöller Milli Parkı, Bolu, 1965
47. Yozgat Çamlığı Milli Parkı, Yozgat, 1958
Fotoğraf Kaynak: www.kulturportali.gov.tr/turkiye/yozgat/gezilecekyer/camlik-milli-parki
48. Yumurtalık Lagünü Milli Parkı, Adana, 2009
Fotoğraf Kaynak: bilimgenc.tubitak.gov.tr/turkiyenin-sulak-alanlari-yumurtalik-lagunu-milli-parki
