Yolunuz Safranbolu’ya düştü peki ne yemeyi planlıyorsunuz? Safranbolu’da ne yenir, nerede yenir? Safranbolu yöresel lezzetleri nelerdir? Adım adım Safranbolu gastronomisinin izini sürüyoruz…
Dünya’nın en iyi korunan 20 kenti arasına girmeyi başaran Safranbolu görenleri kendine hayran bırakıyor. Gelmeyenlerin dillerinde merak konusu olmuş, gelenlerin de akıllarında izler bırakmış köklü bir yerleşim Safranbolu…
Seyahat tutkunlarının olmazsa olmaz rotalarından biri olan kentin hem tarihi dokusu hem de doğal güzellikleri saymakla bitmez. Minik bir kasaba görünümündedir lakin Safranbolu’nun kocaman bir yüreği vardır. Eee tabi bir de yemek yemeye düşkün olanlar için kocaman bir sofrası...
Adım başı lezzet durakları gözünüze de gönlünüze de öyle bir hitap eder ki Safranbolu deyince durur bir daha düşünürsünüz... “Tekrar gidersem şunu yemeliyim, şunu daha çok beğendim ama diğerini de tatmalıyım. Tarihi Arasta’da kahvenin yanına baklava söylemeliydim, neyse bir dahakine onu da sipariş ederim... ”
Aklınızda değil midenizde dursun istiyorsanız Safranbolu’ya yolunuz düşünce burada sıralayacağımız lezzetleri mutlaka tatmalısınız. Safranbolu mutfağının özellikleri nelerdir? Safranbolu’da ne yenir, nerede yenir? Safranbolu yemekleri ve içecekleri nelerdir?Safranbolu’da uğramanız gerken restoranlar ve mekanlar… Başlayalım...
Safranbolu Mutfağının Özellikleri
Geçmişte Paflagonya denilen bölgede yer alan Safranbolu bir çok medeniyete ev sahipliği yapmıştır. Bunun sonucu olarak da zengin bir mutfak kültürü ortaya çıkmıştır. Asırlar boyu ticaretin bel kemiğini oluşturan kentlerin başında gelen Safranbolu nice tüccarlara, nice farklı etnik ırklara kucak açmıştır. Osmanlı döneminin en önde gelen ticari kasabalarından biri olmuştur. Ufacık çarşıda bile karşınıza çıkan heybetli Osmanlı dönemi eserleri bunun en büyük kanıtıdır.
Kentin mutfak kültürüne baktığınızda hamur işlerinin ve tatlıların ağırlıkta olduğunu görüyorsunuz. Paflagonya bölgesi geçmişte hayvancılık merkezi olarak ön plana çıkmıştır. İşte bu Safranbolu’nun mutfağında otomatik olarak karşımıza çıkmaktadır. Yani et ve et yemekleri önemli bir yer tutmaktadır.
Bölgede pirinç yetiştiriciliğinin olması yine mutfağa yansımaktadır. Ve en önemlisi de Safran bitkisi üretimi ile öne çıkan ve adını dahi bu bitkiden alan Safranbolu’da safran kullanılarak pişirilen yemekler ve tatlılar yine listenin başını çekmektedir. Burada özellikle de safranlı lokumu vurgulamak gerekmektedir. Safranlı lokum, safranlı çay-kahve, safranlı tatlılar kentin öne çıkmış lezzetleri arasındadır.
Karabük Cumhuriyetten sonra hızla göç alan illerimizden biridir. Bu durum beraberinde melez bir mutfak kültürünü doğurmuştur. Yaklaşık 100 çeşit yemek çeşidine sahip olan Karabük sınırlarında şüphesiz Safranbolu önemli bir yer tutmaktadır.
Safranbolu’ya geldiğinizde ilk yapmanız gereken şey kalori hesabını bir kenara bırakmak olsun. Diyelim 2 gün buradasınız, öyleyse gelsin kaloriler deyip kendinizi tarihi sokaklara derhal bırakın ve gastronominin izini sürmeye başlayın. Çünkü her zaman söylerim seyahat etmenin en güzel kısmı yeni lezzetleri tatmaktır. Ve bu hem insan ruhuna hem de bedenine çok iyi gelen bir ilaçtır. Ve yine unutmayın “Seyahat etmek en güzel antidepresandır....”
Safranbolu’nun tarihi, isim kökeni, gezilecek yerleri hakkında daha ayrıntılı bilgi için Safranbolu Gezi Rehberimize göz atabilirsiniz...
Safranbolu’da Ne Yenir? Safranbolu Lezzetleri Nelerdir?
Çok yürüdünüz, gezdiniz, sırada yemek-içmek var; eh hakkınızda var... Dilerseniz öncelikle şöyle bir Safranbolu lezzetlerini sıralayalım. Safranbolu’da ne yenir, Safranbolu mutfağında neler var? Sonrasında mekan önerilerimiz gelsin, şöyle en bol kepçesinden...
1. Kuyu Kebabı
Kuyu Kebabı için Safranbolu mutfağının en başta gelen ağır abisi diyebiliriz. Bir çok restoranın menüsünde bulabileceğiniz kuyu kebabı özel olarak hazırlanmış kuyularda kuzu etlerinin sallandırılarak pişirilmesiyle ortayan çıkmıştır. Kuyunun içinde yanan odunlar köz haline getirilir, ardından kuyunun içine kuzular konur ve kuyunun ağzı kapatılıp çamurla sıvanır. Böylece buharıyla pişen kuzu daha lezzetli ve yumuşacık olur. Pilav ile servis yapılan kuyu kebabına domates, biber, soğan gibi sebzeler eşlik etmektedir. Safranbolu’ya gelip de Kuyu Kebabını denemeden dönmeyin derim.
2. Peruhi (Perohi ya da Piruhi)
Kısaca üçgen mantı diyenler de var ama onun adı “Peruhi”. Dilinize hangisi kolay gelirse onu söyleyin. Siz siz olun iyi bir restoranda kendinize mutlaka bir Peruhi söyleyin...
Muska şeklinde yapılan Peruhi bir çeşit mantı aslında. Fark şu; normal mantıda kıyma kullanılır fakat Peruhi’de süzme yoğurt kullanılıyor. Yani içi yoğurtlu bir tür mantı Peruhi. Peruhi servis edilirken yoğurt kullanılmaz ve sadece tereyağ ile sunulur. Üzerine de bolca nane ve pul biber serpilir. Safranbolu yemeklerinde bolca tereyağı kullanıldığını söylemiş miydim? Ama inanın lezzet katan da bu bol tereyağı hem Peruhi’ye hem diğerlerine... Ee afiyet olsun o halde...
3. Safranbolu Bükmesi
Mayalı hamurdan yapılan Bükme yine Safranbolu’da ilk akla gelen lezzetlerden biridir. Hele benim gibi otlu hamur işi sevenlerdenseniz buyrun midenize şenlik.
Kapalı pideyi andıran Bükme’nin içine mevsimine göre pazı ya da ıspanak konulur, kavrulmuş kıyma, soğan eklenir. Bazı restoranlarda kıymasız da yapılıyor. Hazırlanan bükmelerin üzerine yoğurtlu- yumurtalı bir karışım sürülür ve fırına verilir. Fırında pişen bükmeler çıkınca da üzerine bol tereyağı sürülür. Sıcacık servis edilen bükmeler damağınızda muhteşem bir tat bırakır. Safranbolu’da mevlitlerde ve cenaze evlerinde bükme mutlaka ikram edilir. Samsun’un Kapalı Pidesi’ni andıran Safranbolu Bükmesi yöreseller arasında en iyilerden ve fırsat dahilinde mutlaka tadılmalı.
4. Cevizli Keşli Yayım
İsmi farklı gelmesin aslında bildiğimiz Erişte. Anadolunun bir çok bölgesinde bilinen erişte bazı yerlerde “erişte makarna” olarak söylenir. Safranbolu’da yapılan erişteye bol tereyağ, keş peyniri ve ceviz eşlik eder. “Keş” her yerde bilinmez ama özellikle Bolu mutfağının en çok kullanılan malzemeleri arasındadır. Süzme yoğurtun katılaşmış hali diyebiliriz kısaca keş için. Safranbolu’da yapılan cevizli yayıma lezzet katan keş, tereyağı ile buluşunca enfes bir tat ortaya çıkar. Üzerine de ceviz eklenince değmeyin keyfinize. Büyük buluşma sona erdiyse sırada cevizli yayımı mideye indirmek kalıyor. Afiyet olsun...
5. Haluşka (Malak)
Haluşka, Safranbolu’nun hamur işi kategorisindeki lezzetlerinden biridir. Tencereye su konur kaynamaya başlayan suya un yavaş yavaş ilave edilerek hamur haline getirilir. Hamur pişirildikten sonra da ocaktan alınır. Servis edilecek tabağa parça parça halinde alınan hamurun üzerine şeker ve su ile hazırlanan koyu bir şerbet gezdirilir. Ve son olarak da haluşkanın üzerine kızgın tereyağı gezdirilir. Artık servise hazırdır. Bazı bölgelerde Haluçka olarak bilinse de Safranbolu’da bu lezzete Haluşka denmektedir.
6. Rum Mantısı
Hamur işlerinden devam ediyoruz. Ama dediğim gibi kalori hesabını kenara bıraktık, Safranbolu gastronomisinin izini sürüyoruz. İşte bir farklı mantı daha: Rum Mantısı.
Rum Mantısı bildiğimiz mantının farklı şekilde sunumu aslında. Mantı haşlanır, ayrı bir tavada hazırlanan sarımsak, kırmızı biber, kuşbaşı etin içine ilave edilir ve harmanlanır. Kekikle tatlandırılan mantının üzerine tereyağ gezdirilir. Lezzeti de görünümü de gerçekten enfess...
7. Tereyağlı Uzun Pakla Fasülye
Azıcık sebzeden gidelim değil mi? Uzun Pakla Fasülye Safranbolu’da mutlaka karşılaşacağınız lezzetlerden biri. Fasülyenin ismi burada “Pakla” olarak söyleniyor.
Uçları ve kılçıkları temizlenen fasülyeler tencereye konur. Kısık ateşte haşlanır. Haşlanan taze fasülyeler tabağa alınır, üzerine bolca tereyağı ve tuz ilave edilerek servis edilir. Bazı restoranlarda üzerine domates ve soğan da eklenmektedir.
8. Etli Yaprak Sarma
Yaprak sarması yemek kültürümüzde şüphesiz ilk sırada gelen yemeklerden biridir. Sarmaya kimse hayır demez kolay kolay. Safranbolu’da yapılan sarmanın içine et konuluyor. Yörelere göre büyüklüğü değişen sarma Safranbolu’da karşımıza minik versiyonda çıkıyor. Üzerine yoğurt eklenerek servis edilen bu minik etli sarmaların tadına bakmanızı öneririm.
9. Safranlı Zerde
“Tatlı hiç yok mu burada?” dediğinizi duyar gibiyim. Elbette var. Kentin şanına yakışan ilk tatlımız Safranlı Zerde olsun o halde. İsmini Safran bitkisinden alan Safranbolu’da, Safranlı Zerde yemek şart olsun. Tabi şunu da söyleyeyim herkesin damak zevkine hitap etmiyor Safranlı Zerde. Ama karar vermeden evvel denemek gerektiğini de çok iyi biliyoruz.
Pirincin içine safran bitkisinin ve şekerin eklenmesiyle yapılan bu tatlı altın sarısı rengi ile iştah kabartır. Aklımda kalmasın diyorsanız Safranlı Zerde’yi deneyin derim.
10. Lokum – Safranlı Lokum
Lokum, Safranbolu ile özdeşleşmiş bir kelime adeta. Adım başı lokum satan dükkanlardan farklı aromalarda lokum tadabiliyorsunuz. Türk kültüründe ayrı bir yeri olan lokum dünyaya tanıttığımız başlıca lezzetler arasındadır. Safranbolu deyince de lokumun ilk adresi İmren Lokumları’dır. İmren Safranbolu’nun markalaşmış ismidir.
Safranlı lokumu özellikle denemenizi tavsiye ederim. Yumuşacık ve içinizi baymayan safranlı lokumun dışında çifte kavrulmuş, çikolatalı, fındıklı, cevizli, vs. bir çok çeşit bulabilirsiniz. Safranbolu’ya gelip de lokum almadan dönülmez.
11. Safranlı Pilav
Pilavın sarı renge bürünmüş muhteşem hali. Üstelik çok da faydalı. Safran bitkisinin insan vücuduna sağladığı yararları düşününce safranlı herşeyden tatmak istiyorsunuz.
12. Şehzade Pilavı
İçerisine kuş üzümü, kültür mantarı, çam fıstığı, dereotu, tarçın, eklenerek yapılır. Pilav hazır olunca güvece alınır üzerine kaşar serpilir ve fırında üstü kızartılarak sunum yapılır. İsmine de Şehzade Pilavı denmiştir.
13. Etli Keşkek
Şayet keşkek sevenlerdenseniz Safranbolu’da yapılan Etli Keşkek’i de deneyin derim. (Yazımın devamında neyi nerde yiyebileceğinizle ilgili tüyolar vereceğim.)
14. Cimitli-Cimitsiz Simit
Simit 7’den 77’ye herkesin damağında yer edinmiş lezzettir. Bazen ayranla bazen de çay ile iyi gider. Ama illaki iyi gider. “Çay koy simit alıp geliyorum” diyen kaç arkadaşınız oldu şimdiye dek kim bilir?
Her şehrin kendine has yapımı olan simit çeşidi var. Safranbolu’da susama “cimit” deniliyor. Yani cimitli-cimitsiz, susamlı-susamsız anlamında. Burada simitler cimitsizdir. Susamsız bu simitlere halk arasında “çıplak simit, su simidi” gibi isimler de söylenir. Su simidi denmesinin sebebi var; zira simitler önce suda haşlanıyor sonra odun fırınında nar gibi kızartılıyor. Öyleyse Tarihi Simit Fırını’ndan kapın bir kaç cimitsiz simit ve Safranbolu sokaklarını arşınlayın. Keyifli oluyor...
15. Safranbolu Baklavası
Baklavasız olur mu hiç? Özellikle tarihi Arasta’da kahvenizi yudumlarken yanına baklava sipariş etmeyi unutmayın. Yaklaşık 3 cm yüksekliğe sahip Safranbolu Baklavası için 40-50 civarı yufka kullanılmaktadır. Safranbolu Baklavasını bir çok restoranda ve kafede bulabilirsiniz.
16. Göbü
Yine bir hamur işi çıkıyor önümüze: Göbü. Un,tuz, su ve maya karıştırılarak elde edilen ve isteğe göre içine kıyma, ıspanak, pazı ya da ceviz konularak kızgın yağda pişirilen lezzettir.
17. Bağlar Gazozu
Mideniz fazla dolmadan gazoza yer açmalısınız. Bunca saydığım lezzetin üzerine Bağlar Gazozu iyi gider. Safranbolu’nun yerli içeceği olan Bağlar Gazozu’nun geçmişi 1936’lı yıllara gidiyor. Yüzde yüz doğal olan gazoz, şeker pancarı ile üretilmektedir. Gittiğiniz her yerde, marketlerde kolayca bulabileceğiniz Bağlar Gazozu şehrin en yerlilerinden.
18. Kiren (Kızılcık) Şerbeti
Kızılcık bitkisinden yapılan Kiren Şerbeti rengi ve tadı ile mest ediyor. Antioksidan deposu bu içeceğe hayır demeyin.
19. Safranlı Çay
Tabiki çay olmadan eksik kalırız. Safranlı Çay ile gün sonu yorgunluğa veda etmek iyi bir fikir olabilir. Bir çok kafede Safranlı Çay bulabilirsiniz.
Bu saydıklarım dışında elbet daha bir çok lezzet var. Şayet denk gelirseniz aşağıdaki listede yer alan yemeklerin de tadına bakabilirsiniz.
20. Banduma
21. Kastamonu Usulü İskender
22. Bütün Et
23. Höşmerim
24. Yörük Koz Böreği (Cingan (Çingen) Baklavası)
25. Delioğlan Sarığı
Safranbolu Restoranları – Mekanları
Safranbolu’da ne yenir diye sıraladıktan sonra şimdi nerede ne yenir kısmına geçelim mi? Safranbolu’nun en iyi restoranları, mekanları nereler? Nerede, ne yemeli, ne tatmalısınız? Bizden küçük tüyolar, sizden leziz kararlar…
1. Atiş Butik Restaurant
Burası hakikaten efsane bir mekan. Yemekleri, sunumu, görselleri hayran bırakıyor. Etli Keşkek, Peruhi, Rum Mantısı, Etli Sarma, Bükme, Safranlı Zerde... Hangisini isterseniz onu sipariş edin. Ayrıca serpme kahvaltısı oldukça başarılı. Gelenlerin memnuniyetle ayrıldığı Atiş Butik Restaurant’ı tavsiye ederim. Konum için Tıklayınız...
2. Hanım Sultan
Hanım Sultan, eski çarşıda yer alan bir işletme. Buraya oturup özellikle “Safranbolu Tabağı” sipariş edebilirsiniz. Bu tabakta yukarıda saydığım yöresellerden var ve çok lezzetli. Güleryüzlü ve misafirperver bu şirin işletmeye yolunuzu düşürmelisiniz. Konum için Tıklayınız...
3. Kadıoğlu Şehzade Sofrası
Kadıoğlu Şehzade Sofrası Cinci Hamam’a yakın konumdadır ve Safranbolu denince akıllara ilk gelen mekanlardan biridir. Kadıoğlu Şehzade Sofrası’nda kesinlikle Kuyu Kebabı’nın tadına bakmalısınız. Şehzade Pilavı ve Şehzade Salatası da harika. Ayrıca Safranbolu Bükmesini de burada sipariş edebilirsiniz. Konum için Tıklayınız...
4. Safranbolu Zencefil Yöresel Lezzetler
Eski çarşının merkezinde yer alan bu şirin mekan da listenizde yer almalı. Yine bir çok yöreselin yer aldığı menüsünde Safranbolu Tabağı da bulunuyor. Konum için Tıklayınız...
5. Taşev Restaurant Sanat ve Şarap Evi
Restaurant ve Sanat Evi olarak hizmet veren bu mekanda şarap eşliğinde bir şeyler yiyip keyif yapabilirsiniz. Safranbolu’da alkollü mekan az bulunuyor. Olanlarında kapasitesi az gerçekten. Fakat Taşev Restaurant konsept olarak hakikaten tarz bir mekan. Yine yöresel yemekleri bulabileceğiniz restoranın menüsü de zengin. Huzur kokan dingin bir akşam yemeği için bu mekanı şiddetle tavsiye ederim. Konum için Tıklayınız...
6. Nil Yörem Mutfak
Eski çarşıda bulunan Nil Yörem Mutfak da kahvaltısı, yöreselleri ile memnun kalacağınız mekanlardan biridir. Konum için Tıklayınız...
7. Safranbolu Sofrası
Şirin bir aile işletmesi olan Safranbolu Sofrası eski çarşıda bulunmaktadır. Yöreselleri lezzetlidir. Konum için Tıklayınız...
8. Safranbolu Çorbacı Safran Lezzet Sofrası
Safranbolu ilçe merkezinde yer alan çorbacı 24 saat açık. Sadece çorba değil ev yemekleri de bulunan restoran gece-gündüz hizmet veriyor. Gelenlerin memnun kaldığı mekana uğrama şansınız olursa Kelle paça çorbasını mutlaka tadın. Konum için Tıklayınız...
9. Taş Bahçe Kafeterya
Safranbolu eski çarşıda yürürken karşınıza çıkan bu otantik mekanda dilerseniz birşeyler atıştırın dilerseniz közde pişmiş kahvenizi yudumlayın. Lakin turunç şerbetinin tadına mutlaka bakın derim. Burası güleryüzlü işletmecileri sayesinde yüzde yüz memnun ayrılacağınız bir kafe. Sunum, mekan, ortam eminim çok hoşunuza gidecek. Konum için Tıklayınız...
10. Boncuk Arasta Kahvesi 1661
Arasta’dan Kazdağlı Camisi’ne doğru çıkarken sağınızda kalan bu kafede oturup bitki çayının tadına mutlaka bakmalısınız. Yemeniciler Arastası’ndaki Boncuk Kafe ile karıştırmayın lütfen burayı.
İçerisinde elma, hünnap, dut kurusu, yaban mersini, kurutulmuş nar çiçeği, bir parça kabuk tarçın ve birazcık da karadut şerbeti bulunan bu bitki çayını mutlaka denemelisiniz. Sunumu gerçekten harika; kepçe ile çayı bardaklara dolduruyorsunuz ve bal ile karıştırıp sıcak sıcak yudumluyorsunuz. Gerçekten çok lezzetli ve sağlıklı. Benim Safranbolu’ya her gidişimde mutlaka uğrayıp bu keyifli bitki çayını yudumladığım kafeyi size de tavsiye ederim.
Boncuk Arasta Kahvesi 1661’de sadece içecek yok. Yöresel yemekler de bulunuyor. Size şimdi bir tatlı bilgi daha vereyim mi? Safranbolu’da sadece burada bulabileceğiniz Yörük Koz Böreği var.
Yörük Koz Böreği bir tatlı türü ve sadece burada yapılıyor. Aslında unutulmaya yüz tutmuş bir lezzet diyebiliriz. Boncuk Arasta Kahvesi’nde Safranbolulu Hatice Hanım’ın emeği ile hayata döndürülen Yörük Koz Böreği hakikaten çok lezzetli. Kuru yufka, tereyağ, ceviz ve pekmez kullanılarak yapılan böreği mutlaka deneyin. Konum için Tıklayınız...
11. Mola Restaurant
Mola Restaurant şehrin biraz dışında kalıyor. Eski çarşıdan Yörük Köyü’ne giderken yol üzerinde sol tarafta kalan restoran geniş avlusu, havuz başı yemek imkanı ve menüsü ile beğeni toplayan yerlerden biridir. Kahvaltı için de buraya uğrayabilirsiniz. Konum için Tıklayınız...
12. Dereköy Dizdar Su Değirmeni
Safranbolu’nun en otantik mekanlarından biri burası. Küçük bir kanyon, içinden akan dere ve merdivenlerle indiğiniz mekanda su sesi eşliğinde keyifli bir kahvaltı ya da yemek sipariş edebilirsiniz. İçerideki eski değirmenlerin yenilenmesiyle turizme kazandırılan bu restoran fırsat dahilinde mutlaka uğranması gereken yerlerin başında geliyor. Konum için Tıklayınız...
13. Sipahioğlu Konağı
Şayet Yörük Köyü’ne gidecekseniz Sipahioğlu Konağı’ndaki gözlemelerin tadına bakıp serpme kahvaltı yapabilirsiniz. Kahvaltı doyurucu ve leziz. Filiz Teyze her daim enerjik ve güleryüzlü sizi karşılayacaktır. Tatlı niyetine de baklavanın tadına bakmalısınız. El açması harika bir baklava ve yanında kahve… Konum için Tıklayınız…
14. Yörük Sofrası
Burası da Yörük Köyü’nde yer alıyor ve gözlemeleri hakikaten enfes. Baklavası da keza öyle. Patlıcanlı gözlemeyi özellikle tavsiye ederim. Bu mekanın baklavasının ödüllü olduğunu da vurgulamakta fayda var. Konum için Tıklayınız...
15. Nostalji Gezi Evi
Şayet Safranbolu merkezden yönünüzü Kristal Teras’a doğru çevirirseniz Kristal Teras’a yakın mesafede bulunan Nostalji Gezi Evi’nde kahvaltı almanızı tavsiye ederim. Burası çok hoş ve emek harcanmış bir müze aslında. Lakin serpme kahvaltısı ve manzarası hakikaten hoşunuza gidecek. Hem gezi hem de kahvaltı olsun derseniz buraya yolunuzu düşürmenizi öneririm. Konum için Tıklayınız...
Sonuç Olarak;
Kısaca Safranbolu mutfağında yer alan lezzetlere değinmeye çalıştım. Safranbolu’da ne yenir, nerede yenir, Safranbolu yemekleri nelerdir sorularının cevaplarını yazıya döktüm. Bazıları kolayca bulabileceğiniz tatlar bazıları belki de hiç hoşunuza gitmeyecek olanlar... Ya da aklınızı başınızdan alacak olanlar... Bir kentin kimliğini oluşturan en önemli unsurlardan biridir mutfak. Kadim kent Safranbolu’nun asırlar içinde yoğrulmuş bir mutfağı var. Damak tadı kişiye göre değişkenlik gösterir. “En leziz, en güzel, en tatlı” gibi bir iddiamız olamaz. Bizler tavsiye ettik denemek size kalmış. Afiyet olsun.
Seyahatleriniz RehberName tadında olsun…
